Μπορεί να μη φαίνεται, αλλά οι άνθρωποι χρησιμοποιούν κάποια μορφή βιομετρικού ελέγχου ταυτότητας από αρχαιοτάτων χρόνων. Για παράδειγμα, τα αποτυπώματα χεριών και τα δακτυλικά αποτυπώματα χρησιμοποιούνται για την υπογραφή συμβάσεων ή την επικύρωση συμφωνιών εδώ και αιώνες -επομένως δικαίως μπορούν να θεωρηθούν πολύ πρώιμα πρωτότυπα βιομετρικού ελέγχου ταυτότητας. 

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο έχουμε δει μια έκρηξη στη χρήση πιο προηγμένων τεχνολογιών βιομετρικού ελέγχου ταυτότητας ή βιομετρικής ταυτοποίησης. Από την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου που σας επιτρέπει να περνάτε από Εθνικά σύνορα ασφαλείας μέχρι τον έλεγχο θερμοκρασίας και την κυβερνοασφάλεια στο μετα-πανδημικό τοπίο, η βιομετρική πιστοποίηση ταυτότητας χρησιμοποιείται σχεδόν παντού στις μέρες μας. 

Τι πρέπει λοιπόν να γνωρίζουμε καθώς οι πιθανές χρήσεις της τεχνολογίας βιομετρικού ελέγχου ταυτότητας διευρύνονται; Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε τι είναι η βιομετρική πιστοποίηση ταυτότητας και για ποιους σκοπούς χρησιμοποιείται. Στη συνέχεια, θα διερευνήσουμε τα οφέλη αυτής της εξελισσόμενης τεχνολογίας και τις προκλήσεις που φέρνει καθώς η χρήση της εξακολουθεί να αυξάνεται. 

Τι είναι ο βιομετρικός έλεγχος ταυτότητας;

Ο βιομετρικός έλεγχος ταυτότητας είναι μία μέθοδος χρήσης μοναδικών βιολογικών δεικτών για την επαλήθευση ή την επικύρωση της ταυτότητας κάποιου. Οι μέθοδοι βιομετρικού ελέγχου ταυτότητας μπορεί να περιλαμβάνουν τη/την:

• Σάρωση δακτυλικών αποτυπωμάτων
• Σάρωση αμφιβληστροειδούς
• Σάρωση ίριδας
• Έλεγχος αναγνώρισης προσώπου
• Αναγνώριση οσμής
• Ανάλυση αναγνώρισης φωνής
• Ανάλυση γεωμετρίας χεριών
• Σάρωση φλεβών δακτύλων
• Αντιστοίχιση θερμοδυναμικών βιομετρικών στοιχείων
• Αντιστοίχιση πληκτρολόγησης
• Ταυτοποίηση DNA
• Ανάλυση σχήματος αυτιού
• Επιβεβαίωση υπογραφής

Ορισμένοι αναλυτές κατηγοριοποιούν τον βιομετρικό έλεγχο ταυτότητας σε δύο διαφορετικές ομάδες. Η πρώτη κατηγορία ανάλυσης και αναγνώρισης περιλαμβάνει βιολογικούς δείκτες, όπως δακτυλικά αποτυπώματα, οσμές ή γεωμετρία χεριών. Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τη δυναμική της συμπεριφοράς, όπως ο τρόπος με τον οποίο κάποιος υπογράφει το όνομά του ή το περπάτημα του ως μορφή βιομετρικής πιστοποίησης. 

Πως λειτουργεί ο βιομετρικός έλεγχος ταυτότητας; 

Ο βιομετρικός έλεγχος ταυτότητας λειτουργεί πρώτα με τη συγκέντρωση βιομετρικών πληροφοριών από το άτομο του οποίου η ταυτότητα πρέπει να επαληθευτεί. Για παράδειγμα, τα δεδομένα μπορούν να συλλεχθούν με τη χρήση μιας ανέπαφης κάμερας που σαρώνει το πρόσωπο του ατόμου για τη συλλογή εικόνων ή ενός σαρωτή δακτυλικών αποτυπωμάτων που συλλέγει πολλαπλές προβολές των δακτυλικών αποτυπωμάτων του ατόμου. 

Μόλις πραγματοποιηθεί η συλλογή αυτής της αρχικής εικόνας, «μεταφράζεται» σε μια μοναδική σειρά αριθμών. Αυτός ο κωδικός αποστέλλεται στη συνέχεια σε μια τεράστια βάση δεδομένων με αποθηκευμένους αριθμητικούς κωδικούς για να διαπιστωθεί αν ταιριάζει με τον συγκεκριμένο κωδικό που υπάρχει ήδη στο αρχείο του συγκεκριμένου ατόμου. Δεδομένου ότι κάθε βιομετρικό χαρακτηριστικό είναι εξαιρετικά δύσκολο να παραποιηθεί, αυτός ο μοναδικός κωδικός θα πρέπει να είναι σε θέση να επιβεβαιώσει και να ταυτοποιήσει το άτομο με ασφάλεια. 

Για ποιον λόγο χρησιμοποιείται η βιομετρική πιστοποίηση ταυτότητας; 

O βιομετρικός έλεγχος ταυτότητας ή η βιομετρική πιστοποίηση ταυτότητας (ταυτοποίηση ή αυθεντικοποίηση) με ευρύτερους όρους χρησιμοποιείται σε κάθε περίπτωση που πρέπει να επαληθευθεί η ταυτότητα κάποιου με ακρίβεια και ασφάλεια. Οι συνηθέστερες μέθοδοι ανάλυσης και ελέγχου βιομετρικών δεδομένων που χρησιμοποιούνται για σκοπούς της επαλήθευσης ή πιστοποίησης της ταυτότητας είναι η σάρωση δακτυλικών αποτυπωμάτων, η αναγνώριση προσώπου, η αναγνώριση φωνής και η αντιστοίχιση μοτίβων φλεβών του δακτύλου ή της παλάμης.

Η βιομετρική επαλήθευση ταυτότητας χρησιμοποιείται από οργανισμούς μεγάλης κλίμακας, συμπεριλαμβανομένων κυβερνητικών υπηρεσιών και παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Τα αεροδρόμια χρησιμοποιούν πλέον την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου και την ανάλυση δακτυλικών αποτυπωμάτων ως μέρος των τακτικών επιχειρήσεων ελέγχου ασφαλείας σε Διεθνή σύνορα. Τα εμπορικά κέντρα συλλέγουν βιομετρικές πληροφορίες για την παρακολούθηση των εισόδων και εξόδων και την παρακολούθηση της δραστηριότητας των πεζών. 

Οργανισμοί και επιχειρήσεις χρησιμοποιούν πολλές φορές τη βιομετρική πιστοποίηση ταυτότητας για να διασφαλίσουν την πρόσβαση σε έγγραφα περιορισμένης πρόσβασης ή σε διαβαθμισμένα έγγραφα, καθιστώντας την ένα ανεκτίμητο εργαλείο για τα εσωτερικά τμήματα ανθρώπινου δυναμικού (HR). Ιδιώτες χρησιμοποιούν επίσης τον βιομετρικό έλεγχο ταυτότητας για να έχουν πρόσβαση σε προσωπικούς λογαριασμούς, συμπεριλαμβανομένης και της σύνδεσης τους σε φορητούς υπολογιστές και κινητά, της επαλήθευσης της ταυτότητας για συγκεκριμένες εφαρμογές (π.χ. e-banking) και της επιβεβαίωσης πληρωμών στο Google Pay ή στο Apple Pay για χρήστες iOS. 

Ορισμένα άτομα χρησιμοποιούν τη βιομετρική πιστοποίηση ταυτότητας για την πρόσβαση τους σε χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς και λογαριασμούς κρυπτονομισμάτων, επιτρέποντάς τους να έχουν πρόσβαση στα κεφάλαια τους χωρίς μακροσκελείς κωδικούς πρόσβασης. Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν το «liquid staking» για να κλειδώσουν τις κρυπτονομισματικές καταθέσεις τους σε ένα δίκτυο proof-of-stake (όπως το Ethereum), ενώ εξακολουθούν να κερδίζουν ανταμοιβές από τις καταθέσεις τους. Οι καταθέτες μπορούν να διασφαλίσουν ότι μόνο εκείνοι έχουν πρόσβαση στις καταθέσεις τους αξιοποιώντας τον βιομετρικό έλεγχο ταυτότητας.

Ορισμένες εφαρμογές χρησιμοποιούν επίσης βιομετρικό έλεγχο ταυτότητας για την επικύρωση της ταυτότητας του χρήστη τους. Οι εφαρμογές διαδικτυακών ραντεβού, ειδικότερα, χρησιμοποιούν τη συγκεκριμένη τεχνολογία για να διατηρούν τα ψηφιακά ειδύλλια ασφαλή. Κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας πανδημίας του κορονοϊού, η συλλογή βιομετρικών δεδομένων αποτέλεσε βασικό και ουσιαστικό στοιχείο της παρακολούθησης των πληροφοριών υγείας και βοήθησε στον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού. Η συλλογή βιομετρικών δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών σχετικά με τη θερμοκρασία του σώματος και διάφορων άλλων στατιστικών στοιχείων που σχετίζονται με την υγεία, εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από πολλούς δημόσιους φορείς σήμερα, ιδίως στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. 

Τα οφέλη του βιομετρική ελέγχου ταυτότητας 

Η βιομετρική πιστοποίηση ταυτότητας παρέχει αρκετά οφέλη τόσο για άτομα όσο και για οργανισμούς. Ο πρωταρχικός λόγος για τη χρήση της είναι η ενισχυμένη ασφάλεια που παρέχει. Δεδομένου ότι συγκεκριμένα βιομετρικά χαρακτηριστικά είναι εξαιρετικά δύσκολο να παραποιηθούν, η βιομετρική πιστοποίηση ταυτότητας ή ο βιομετρικός έλεγχος ταυτότητας μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο απάτης ή κλοπής της ταυτότητας. 

Επιπλέον, τα άτομα δεν χρειάζεται πλέον να δημιουργούν, να διατηρούν και να θυμούνται μακροσκελείς κωδικούς πρόσβασης για κάθε ξεχωριστό λογαριασμό και σημείο πρόσβασης. Καθώς έχετε μαζί σας, όπου και αν πάτε, το πρόσωπο και τα δακτυλικά σας αποτυπώματα η επαλήθευση της ταυτότητας καθίσταται μία απρόσκοπτη διαδικασία. Μπορεί να χάσετε ένα ζευγάρι κλειδιά, αλλά εκτός από πολύ ακραίες περιπτώσεις, δεν θα χάσετε και τα δακτυλικά σας αποτυπώματα, οπότε η πιστοποίηση σας είναι ασφαλής όπου κι αν βρεθείτε.

Οι περισσότερες διαδικασίες βιομετρικής επαλήθευσης ταυτότητας είναι απλές και διαισθητικές. Δεν απαιτούν από τους χρήστες να δημιουργήσουν κάποιον λογαριασμό με συγκεκριμένα στοιχεία σύνδεσης που πρέπει να εισάγουν κάθε φορά που συνδέονται ή να παρέχουν έναν συγκεκριμένο κωδικό πρόσβασης για να εισέλθουν σε έναν χώρο που φυλάσσεται. Τα άτομα απλώς ακολουθούν τις οδηγίες, κοιτάζουν σε μια κάμερα ή πιέζουν την παλάμη τους σε έναν σαρωτή και στη συνέχεια περνούν από μία πύλη που ανοίγει αυτόματα. 

Ομοίως, με τους φορητούς υπολογιστές και τα έξυπνα κινητά που χρησιμοποιούν έλεγχο ταυτότητας με τη χρήση σαρωτή δακτυλικών αποτυπωμάτων: οι χρήστες απλώς σαρώνουν τα δακτυλικά τους αποτυπώματα και συνδέονται στο κινητό ή στον λογαριασμό τους. Όταν λειτουργεί σωστά, η διαδικασία είναι απρόσκοπτη και αποτελεσματική ενώ εξοικονομεί χρόνο. 

Οι προκλήσεις της βιομετρικής πιστοποίησης ταυτότητας

Ενώ η βιομετρική πιστοποίηση ταυτότητας έχει αυξηθεί σε δημοτικότητα τα τελευταία χρόνια, ο τομέας βρίσκεται αντιμέτωπος με πολλές προκλήσεις και ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν καθώς η τεχνολογία συνεχίζει να εξελίσσεται. 

Σιωπηρές προκαταλήψεις 

Πολλοί υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν εντοπίσει ότι ορισμένες βιομετρικές μέθοδοι πιστοποίησης της ταυτότητας περιέχουν ανησυχητικές και βαθιά προβληματικές σιωπηρές προκαταλήψεις. Δεδομένου ότι η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου αντλεί από υφιστάμενα σύνολα δεδομένων, τα οποία ενδεχομένως περιέχουν ενσωματωμένο ρατσισμό ή προκατάληψη ως προς το φύλο, η τεχνολογία φαίνεται πως αντανακλά τέτοια ζητήματα. Τα σύνολα δεδομένων τείνουν να εμφανίζουν εικόνες που είναι κατά 77% άνδρες και κατά 83% λευκοί, γεγονός που αποτελεί κατάφωρη παραποίηση των δημογραφικών στοιχείων οποιασδήποτε χώρας.

Τα διεμφυλικά, διαφυλικά και μη δυαδικά άτομα μπορεί να κατηγοριοποιούνται λανθασμένα από τα εργαλεία αναγνώρισης. Και υπήρξε ένας ανησυχητικός αριθμός περιστατικών όπου οι σαρωτές αναγνώρισης προσώπου δεν αναγνώρισαν Ασιάτες ή Αφροαμερικανούς ή τους αναγνώρισαν λανθασμένα. 

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, η Uber έχει εφαρμόσει μια πολιτική που χρησιμοποιεί λογισμικό αναγνώρισης προσώπου για την ταυτοποίηση των οδηγών της. Όλοι οι οδηγοί της Uber πρέπει να περνούν από διαδικασίες ασφαλείας και επαλήθευσης, αλλά εξαιτίας αυτής της πολιτικής, η Transport for London (TFL) έχει ανακαλέσει τις άδειες των οδηγών λόγω αρνητικών αποτελεσμάτων αναγνώρισης, αποτελέσματα τα οποία προέκυψαν εξαιτίας του σκούρου δέρματος των οδηγών. 

Ανησυχίες σχετικά με το απόρρητο 

Πολλοί ρυθμιστικοί φορείς και οργανώσεις προστασίας της ιδιωτικότητας έχουν εκφράσει σοβαρές ανησυχίες για τον τεράστιο όγκο δεδομένων που συλλέγονται χωρίς τη συγκατάθεσή τους από κυβερνητικές υπηρεσίες και δημόσιους φορείς στο πλαίσιο των διαδικασιών βιομετρικής πιστοποίησης ταυτότητας. Πολλοί υποστηρίζουν ότι τα άτομα θα πρέπει να διατηρούν το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα της εικόνας τους και ότι δεν θα πρέπει να υποβάλλονται στην παροχή των χαρακτηριστικών του προσώπου τους ή άλλων βιομετρικών στοιχείων για να αποθηκεύονται σε κυβερνητικές ή ιδιωτικές βάσεις δεδομένων.

Η ασφάλεια αποτελεί μια άλλη πτυχή ανησυχίας. Αυτές οι τεράστιες αποθήκες βιομετρικών πληροφοριών αποτελούν δελεαστικούς στόχους για κακοποιούς και κυβερνοεγκληματίες που επιθυμούν να προκαλέσουν χάος μεγάλης κλίμακας. Αν κυβερνοεγκληματίες και χάκερς αποκτήσουν πρόσβαση σε αποθήκες βιομετρικών δεδομένων, θα μπορούσαν εύκολα να διαταράξουν εμπιστευτικά ή απόρρητα συστήματα ασφαλείας και να οργανώσουν εκτεταμένες εκστρατείες απάτης και κλοπής ταυτοτήτων. Αν και εκτεταμένα χρησιμοποιούνται μέθοδοι κρυπτογράφησης για την αποτροπή αυτού του είδους των επιθέσεων εντούτοις εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια τόσων πολλών ευαίσθητων βιομετρικών δεδομένων. 

Φυσικές αλλοιώσεις  

Αν χρησιμοποιείται μόνο ένας τύπος βιομετρικού ελέγχου ταυτότητας για την παροχή πρόσβασης σε συγκεκριμένες εφαρμογές, συσκευές, έγγραφα ή τοποθεσίες, τότε τα άτομα διατρέχουν τον κίνδυνο να χάσουν την πρόσβαση σε όλους αυτούς τους ελεγχόμενους χώρους αν συμβεί κάτι που ενδέχεται να αλλάξει τα φυσικά χαρακτηριστικά τους. Τα άτομα που έχουν υποστεί κάποιο ατύχημα που έχει αλλάξει τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους μπορεί να μην αναγνωρίζονται πλέον από τους αναλυτές της βιομετρικής βάσης δεδομένων, με αποτέλεσμα να κλειδωθούν έξω από τους λογαριασμούς τους.

Ομοίως, αν ένα άνθρωπος υποστεί σοβαρά εγκαύματα στα χέρια του, ενδέχεται οι σαρωτές να μην μπορούν να
«αναγνωρίσουν» τα δακτυλικά του αποτυπώματα με αποτέλεσμα να μην έχει πλέον δυνατότητα πρόσβασης στους λογαριασμούς του. Για το λόγο αυτό, ο συνδυασμός περισσότερων παραγόντων ελέγχου ταυτότητας είναι το κλειδί για κάθε ασφαλή λογαριασμό. 

Εν κατακλείδι 

Αν και ο βιομετρικός έλεγχος ταυτότητας δημιουργεί μια απλή, εξορθολογισμένη και εξαιρετικά ασφαλή προσέγγιση για την επαλήθευση της ταυτότητας, εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπος με πολλές προκλήσεις. Καθώς η τεχνολογία συνεχίζει να αναπτύσσεται και καθώς οι οργανισμοί κάθε επιπέδου συνεχίζουν να υιοθετούν αυτή τη μέθοδο πιστοποίησης ή αυθεντικοποίησης των χρηστών, υπάρχουν σίγουρα ζητήματα που θα πρέπει να διευθετηθούν.

Οι προγραμματιστές θα πρέπει να κάνουν ενδεχομένως αλλαγές για να διασφαλίσουν ότι οι σιωπηρές προκαταλήψεις θα παραμείνουν εκτός των συστημάτων, δημιουργώντας ένα σύνολο δεδομένων χωρίς αποκλεισμούς που δεν θα οδηγήσει σε εσφαλμένη κατηγοριοποίηση σκουρόχρωμων ή διεμφυλικών ατόμων. Οι κυβερνήσεις -ή οι οργανισμοί προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων- θα χρειαστεί να δημιουργήσουν ακόμα περισσότερες και αυστηρότερες πολιτικές που θα ρυθμίζουν τι είδους πληροφορίες συλλέγονται και από ποιον και που θα διασφαλίζουν ότι τα άτομα έχουν το δικαίωμα να παρέχουν ή να ανακαλούν τη συγκατάθεσή τους σχετικά με τη συλλογή των βιομετρικών τους δεδομένων.

Πάντως, με αυτούς τους κανονισμούς και την εξέλιξη της τεχνολογίας, είναι σχεδόν δεδομένο ότι θα δούμε τις βιομετρικές μεθόδους ελέγχου ταυτότητας να επεκτείνονται σε όλο και περισσότερες πτυχές καθημερινότητας μας. 

Πηγή: GlobalSign